6 manieren om met kritiek om te gaan
Er zijn verschillende vormen van kritiek geven en kritiek ontvangen. Zo kun je opbouwende en ondermijnende kritiek onderscheiden. Opbouwende kritiek is bedoeld om de ander verder te helpen, van feedback en wijze raad te voorzien. Dit in de hoop dat de ander ervan leert. Het is goed bedoeld. Ondermijnende kritiek is niets anders dan een ander onderuit halen. Omdat de ander zichzelf beter voelt of vanuit jaloezie. Er zijn verschillende manieren om om te gaan met kritiek.
1. Kritiek negeren
Als het gaat om ondermijnende kritiek is dit wellicht een prettige methode. Hoewel het misschien ook juist olie op het vuur is van de criticaster. Bij opbouwende kritiek is het een gemiste kans, je loopt een kans om je verder te ontwikkelen mis. En het toont weinig respect aan diegene die je de feedback gaf. (Al dat is voor de ondermijner misschien wel terecht.
2. Kritiek pareren
Heb je geen behoefte aan de gegeven feedback (in welke vorm dan ook), maar wil je het onderwerp ook afkappen, in plaats van olie op het vuur te gooien, dan kun je de feedback pareren. Met een reactie als: ‘Dank je wel voor je feedback. Ik zal er eens over nadenken op een goed moment.’ En dat doe je dan niet. Maar dat weet de ander niet. Of: ‘Dat zou kunnen, maar ik maak daar een andere keuze in.’ Voor opbouwende feedback geldt hierin wederom: misschien een gemiste kans.
3. Ontwapenen van kritiek
Misschien weet je direct: de ander heeft gelijk. Ben je er al mee bezig, of heb je dit van jezelf (voorlopig?) geaccepteerd. Door te reageren met: ‘Je hebt gelijk. Ik ben ermee bezig.’ Of ‘Ik focus me op dit moment op iets anders.’ En daar kan je dan op blijven staan. De ander kan je niet meer ‘aanvallen’, want je hebt de aanval (hoe positief bedoeld ook) afgeslagen, gepareerd.
4. Overdenken van kritiek
Soms wijst iemand je op iets waar je wel degelijk iets mee moet, of in ieder geval bij stil wilt staan. Ik weet niet hoe het jou vergaat, maar als iemand me op iets wijst wat niet oké is van mij, dan heb ik daar niet meteen een pasklaar antwoord op. Ik wil daar even over nadenken, tijd voor nemen. Dat kan je gewoon aangeven. ‘Joh, dat zou best kunnen. Laat me er even over denken. Ik kom erop terug!’ Geef jezelf de tijd om even te recapituleren.
5. Informeren
Wat nou als iemand komt met kritiek die je niet meteen vat? Misschien herken je het niet bij jezelf. Vraag om verduidelijking. Je kunt het ook zoals bij vier een time out geven en aan iemand anders vragen of diegene de kritiek bij jou herkent. Kies iemand die je goed kent en die jij vertrouwt.
6. Hulp vragen
Misschien wijst iemand je op iets waar je zelf van baalt, maar wat je niet lijkt te kunnen veranderen. Vraag hulp. Misschien aan diegene die het aangaf, maar alleen als diegene vertrouwd genoeg voelt. Of vraag om advies waar je wellicht hulp, training of meer informatie kunt vragen.
Krijg je feedback van iemand met een nare ondertoon. Of van iemand waar je je niet fijn bij voelt: voel je niet verplicht jezelf kwetsbaar, open, op te stellen. Maar negeer of pareer. Die negativiteit heb je niet nodig in je leven. En je kunt er altijd over doorpraten met iemand die wèl het beste met je voor heeft.
