Complex omdat je vindt dat je blij moet zijn met het kind dat je al hebt, waardoor gevoelens van verlangen naar een volgend kind zorgen voor schuldgevoel of de gedachte dat je ontevreden bent. En we moeten toch vooral dankbaar zijn! Dat wordt soms door de omgeving nog eens versterkt met opmerkingen als: “maar je hebt toch al een kind?!” Of; “jullie hebben het lekker makkelijk met ééntje”. Dat kan in de ogen van de buitenwereld zo zijn, maar voor iemand met een secundaire kinderwens is zo’n opmerking heel pijnlijk en kwetsend. Het geeft namelijk absoluut geen ruimte en erkenning voor de pijn en het verdriet wat er is. In gedachten was er namelijk misschien al lang een broertje of zusje geweest voor dat ene kind. In gedachten is er al gefantaseerd over hoe hij of zij als grote broer of zus zou zijn. In gedachten is er al een beeld gevormd over hoe een volgend kindje er uit zou kunnen zien. En door al die gedachten en dromen wordt het al een realiteit. Er ontstaat al een stuk hechting en intimiteit. En als dat niet wordt ingevuld dan volgt er verlies en verdriet.

“Wat secundaire infertiliteit anders maakt dan de primaire, is dat het nog meer met gevoelens van schaamte en zelfkritiek is verbonden. Mensen hebben al een kind en vinden van zichzelf dat ze niet mogen zeuren als er geen tweede komt. Terwijl het vanzelfsprekend is dat er verdriet is. Daar hoef je je echt niet voor te schamen”

Odille van Eck in haar boek ‘Een onzichtbaar verlies’

Ongemakkelijk

Onlangs zei een cliënt met tranen in haar ogen: “Als ik mijn zoon naar school heb gebracht, dan kom ik in een leeg huis terug, dan ben ik alleen”. Dat is niet zoals ze het zichzelf voorgesteld had. Vaak is secundaire kinderloosheid ook lastig bespreekbaar. Op den duur zien mensen wel dat een kindje ouder wordt en komen er soms nieuwsgierige blikken of brutale vragen over wanneer er een tweede kindje komt. Maar naarmate het langer duurt wordt het gesprek erover ongemakkelijker. Voor de omgeving én voor het stel wat het betreft. Dat versterkt soms gevoelens van eenzaamheid en verdriet. Zeer regelmatig ondergaan stellen met een secundaire kinderwens medische behandelingen om opnieuw het geluk te mogen ervaren. Soms loopt dit uit om een teleurstelling of in een miskraam en al die tijd is er al een kind wat (natuurlijk) vraagt om aandacht en verzorging. Geluk en verdriet liggen in deze situatie heel dicht naast elkaar. Die realiteit is soms lastig te accepteren. Dat kost tijd. Het is de kunst om je niet te verliezen in je verdriet en je kind dat er wél is niet te vergeten.

Rouw

Ook in secundaire kinderloosheid heb je te maken met rouw. Rouw is het totaal van gevoelens, gedachten en gedrag dat kan ontstaan wanneer, vrijwillig of gedwongen, afscheid genomen wordt van iets waarmee, of iemand met wie een betekenisvolle relatie werd onderhouden. En ieder doet dat op zijn/haar eigen tijd en manier. Rouw verwerk je niet, rouw is nooit ‘klaar’. Rouw nodigt je uit de gevolgen van het verlies te integreren in je leven. Daar kun je soms de hulp van een een goede coach bij gebruiken.

Tips

1. Neem je gevoelens serieus, want ze zeggen iets over jou.
2. Hoe moeilijk ook: blijf kijken naar wat je wel hebt. Vergeet niet om bewust te genieten van het kind dat je hebt!
3. Verbind menstruatie niet meteen met ‘dus niet zwanger’. Probeer die twee dingen los te koppelen van elkaar; dan wordt het niet elke maand een nieuwe teleurstelling.
4. Wees lief voor jezelf, neem de tijd om dingen te verwerken en heb soms even lak aan de buitenwereld.
5. Plan bewust quality time in met elkaar. Ga samen een weekendje weg om weer bij te tanken en je gedachten te verzetten.
6. Wees open naar mensen om je heen; dat kan voorkomen dat zij ondoordachte en pijnlijke opmerkingen maken en je de steun krijgt die je zo nodig hebt.
7. Geef betekenis aan je rouw. Sluit het af door iets te doen, een ritueel, of maak een reis naar een land waar je altijd al heen wilde.
8. Neem schuldgevoelens en gevoelens van boosheid naar God serieus! Stort je hart bij Hem uit en vertrouw erop dat Hij hierin Zijn weg met jou gaat.
9. Zoek nieuwe levensdoelen. Verander je waarom-vraag in een wat nu vraag.

Tips voor omstanders

1. Ga er niet vanuit dat er vanzelfsprekend een tweede kind komt. Stel open vragen. Hoe is het voor jou om…..?
2. Let op je woorden. Zeg nooit dooddoeners als: “Je hebt er gelukkig al één” of “Jullie hebben het lekker makkelijk met één.”
3. Ga niet zwijgend het onderwerp uit de weg met het idee dat het al zo pijnlijk is. Voel mee, huil mee.
4. Zelf wel zwanger? Breng dat nieuws even apart aan mensen met een onvervulde kinderwens.
5. NIVEA: Niet Invullen Voor Een Ander; geef mensen een keus, sluit ze niet meteen uit van feestjes, app-berichten oid, maar vraag of en hoe ze betrokken willen blijven.

Lees ook: “Juist in de dalen groei ik”

Deze blog is geschreven door Jorien Ouweneel. Na een aantal medische behandelingen werd het voor haar definitief: er komen geen biologische kinderen. Haar ongewenste kinderloosheid heeft haar relatie met God verdiept. Ze schrijft over haar ervaringen op Mijn leven is oké.