Apps om corona te bestrijden? Pas op, waarschuwt historicus Yuval Noah Harari
Zal die app er komen waar minister Hugo de Jonge het onlangs over had? Hij kondigde toen twee apps aan die kunnen helpen bij het controleren van verdere verspreiding van het coronavirus.
Goed idee? Of toch niet? Een groep wetenschappers waarschuwde op 14 april voor het gebruik van dergelijke apps. Want wat gebeurt er met al die informatie die apps verzamelen? Hoe verhoudt gezondheid zich tot privacy? Ze schrijven: ‘Het gebruik van technologieën voor de bestrijding van de coronacrisis moet in ieder geval tijdelijk, strikt noodzakelijk, proportioneel, controleerbaar, transparant, toetsbaar en vrijwillig zijn.’
Niet alleen een app heeft gevaren, ook sommige regeringsleiders pakken maar al te graag meer macht onder het mom van coronabestrijding. Daar waarschuwde de bekende historicus Yuval Noah Harari ook al voor in een artikel dat op 20 maart jl. verscheen. Het zou namelijk niet voor het eerst zijn dat een crisissituatie leidt tot verstrekkende maatregelen die de vrijheid van de gewone burger inperkt.
Twee keuzes
Kort samengevat staan we volgens Harari voor twee belangrijke keuzes. De eerste is de keuze tussen totalitaire controle en burgerlijke versteviging. De tweede is tussen nationale isolatie en wereldwijde solidariteit.
Repressie of eigen verantwoordelijkheid?
Over zijn eerste punt: totalitaire controle versus burgerlijke versteviging, zegt hij het volgende. Om deze epidemie onder controle te krijgen, moeten we ons wereldwijd aan regels houden. Een manier om dit te doen, is om mensen voortdurend te controleren. Via een app bijvoorbeeld. Voor het eerst in de geschiedenis is dit technisch mogelijk.
Maar een van de grote problemen met dit soort technologie is dat niemand precies weet hoe we worden gecontroleerd en wat er met al deze informatie gebeurt.
Oneerlijke keuze
Kiezen tussen privacy of je gezondheid is ook een oneerlijke keuze, volgens Harari. Het is niet nodig om daartussen te kiezen. Het is namelijk heel goed mogelijk om zowel je privacy als je gezondheid te beschermen. Hoe dan? Door burgers juist te versterken. Bijvoorbeeld door te zorgen voor veel meer testmogelijkheden, transparante informatie te geven en door samen te werken met burgers die goed geïnformeerd zijn.
En als het gaat om het verslaan van een virus: Een gemotiveerde en goed geïnformeerde groep burgers is veel machtiger en effectiever, dan een streng gecontroleerde en onwetende bevolking.
Alleen of samen?
En dan het tweede punt van Harari: In plaats van elk land dat zijn strategie uitdoktert rondom corona kun je beter zorgen voor een gecoördineerde wereldwijde aanpak. Een land dat niet zo heftig getroffen is door corona moet bijvoorbeeld bereid zijn om apparatuur te sturen naar landen die zwaarder getroffen zijn.
De grote vraag is: zorgt deze crisis voor een ‘ieder-voor-zich’ mentaliteit, of kiezen we voor wereldwijde solidariteit? Volgens Harari zorgt het eerste ervoor dat we alleen maar langer met deze pandemie zullen worstelen.
Hoe kijk jij hiernaar? Wat is volgens jou een goede aanpak?
———
Hier vind je het hele engelstalige artikel van Harari
