Black Lives Matter: (gespeelde) schaamte helpt ons niet verder. Geloof wellicht wel.
Deze dagen haast bekend én onbekend blank zich aan de goede kant van de lijn. Vooral via sociale media, want dat wordt snel opgepikt en is gauw gedaan. Waren het vorige week de zwarte schermen van #BlackOutTuesday, deze week zijn het de persoonlijke getuigenissen van mensen die nu pas doorhebben hoe nadelig het leven kan zijn met een andere huidskleur. Neem de Amerikaan Gregg Popovich: de bekende (blanke) baketbalcoach van de San Antonio Spurs. Popovich “schaamde zich om wit te zijn”, zei hij huilend via Instagram.
Hij kreeg veel bijval, maar ik kreeg er toch een vreemd gevoel bij. Voor iemand die al zijn hele leven met zwarte sporters werkt, moet hem het diepgewortelde Amerikaanse racisme al veel eerder zijn opgevallen (bijvoorbeeld van zwarte basketballers die in Amerika beduidend meer moeite moeten doen om een taxi aan te houden dan hun blanke collega’s). Maar meer nog: is het racismedebat nu daadwerkelijk geholpen met blanke schaamte? Of bevestigt dat stiekem alleen maar de bestaande patronen? “Stom van ons! We zaten fout!” Ja? En dan?
Zolang die laatste vraag niet beantwoord wordt verandert er niets. Zolang beide voetbalclubs bij racistische (of antisemitische) spreekkoren niet subiet van het veld af lopen verandert er niets, hoeveel geknielde selfies je ook post op je Instagram. “Nee hoor, ik deug écht wel!” Zucht.
Maar ineens zag ik hem daar weer, bij de begrafenis van George Floyd: de zwarte activistische dominee Al Sharpton. Die volg ik dan weer wél op Twitter. De rest van de Nederland had er geen oog voor (in de vlaag van het gezien worden met hashtags en massa-demonstraties), maar de boodschap van Sharpton was voor mij erg belangrijk. Sharpton meent dat de gewelddadige dood van George Floyd in de kern niet alleen een zaak is van ras of huiskleur, maar van onrechtvaardigheid. En het enige antwoord daarop is volgens hem om “vernieuwd en actief te worden in het zoeken naar recht”. Inderdaad: een door en door christelijke boodschap.
Geloof, gedeeld door zwart én blank, blijkt al eeuwenlang een wondermiddel voor een eerlijker, rechtvaardiger wereld. Wat hebben mensenrechtenactivisten als Martin Luther King, Jesse Jackson en Malcolm X gemeen? Hun geloof vormde voor hen dé motor om radicale misstanden aan te pakken en om tegen de klippen op te werken aan een rechtvaardiger wereld. In de Bijbel staat het al: “Er zijn geen Joden of Grieken meer, slaven of vrijen, mannen of vrouwen, u bent allen één in Christus Jezus.” In de kerk is het gemeenschappelijke geloof altijd belangrijker dan hoe je eruit ziet of waar je vandaan komt. En is het werken aan recht én het opkomen voor de onderdrukten een opdracht. Toch goed om ook daar aandacht voor te hebben.
Link naar Popovich: https://nos.nl/collectie/13842/artikel/2336503-emotioneel-betoog-befaamde-nba-coach-schaam-me-als-witte-man
Al Sharpton op Twitter: @TheRevAl
Marij-ke
Wij leven van verwondering
9 juni 2020en uit een diep vermoeden,
dat in en om ons heen
een hand ons wil behoeden,
dat er een hart is dat ons draagt,
dat er een stem is die ons vraagt,
dat God ons leidt ten goede.
Wij leven dwars door vragen heen, met tere zekerheden,
dat ondanks vóór- en tegenspraak
hier kwetsbaar wordt beleden,
dat er een hand is die ons draagt,
dat er een stem is die ons vraagt,
dat God deelt in ons heden.
Wij leven het mysterie uit,
de waarheid, ongemeten,
dat al ons denken bovenuit,
in ons een heel diep weten
weet dat een hand ons leven draagt,
dat er een stem is die ons vraagt,
die ons een God wil heten.
A.Bronswijk, Rakelings Nabij
(Melodie LvdK gez. 466)