Depressie: Je bent niet alleen
Depressief zijn iets heel heel naars en het wordt zo vaak niet goed begrepen. Wat mij tijdens mijn postnatale depressie, die ruim een jaar duurde, het meest hielp was erkenning en iemand die zei: Het komt echt weer goed. Mijn geloof in God en vertrouwen dat het goed kwam was ver te zoeken. Anderen had ik nodig om voor mij te vertrouwen.
Je hoort en leest veel over depressiviteit. Ook ik voel me regelmatig somber. Symptomen als moedeloosheid, stress, eenzaamheid en aanhoudende vermoeidheid komen veel voor. Depressiviteit is van alle tijden. Ik hoop dat we er meer oog voor krijgen en er het begrip zal groeien. Want wie gaat er nou van de daken schreeuwen dat hij of zij depressief is? Het wordt zo vaak verkeerd begrepen of gerelativeerd.
Donkerte het raam uit kieperen
Morgen ga ik op bezoek bij iemand van de kerk. Ze heeft zoveel moois beleefd aan mijn theatervoorstelling, dat ze hopen dat ik haar kan opvrolijken. Ik vind het spannend. Je kunt iemand niet opeens weer vrolijk maken. Dus ik probeer me te herinneren wat mij destijds hielp. Mijn postnatale depressie duurde ruim een jaar. Periodes van diepe somberheid, paniek en angst en slapeloze nachten wisselden elkaar af. Ik was aldoor bezig met het zoeken naar oplossingen. Ik wilde dat het ophield. En ik dacht, als ik de oorzaak begrijp, kan ik het beetpakken en die donkerte het raam uit kieperen. Maar het maakte alles alleen maar erger.
Wat niet hielp
Wat me ook niet hielp waren mensen die vrolijk tegen me zeiden: “Kijk eens naar buiten! De zon schijnt! Het wordt lente. Er is zoveel vreugde overal!” Ik kon dat gewoonweg niet voelen. Er lag een zware deken over me heen en ik was doodmoe. “Bijbelwoorden als ‘wees altijd verheugd’ of ‘wees dankbaar’ kunnen een zweep voor de ziel zijn”, las ik laatst in de krant. Maar de wanhopige woorden uit de psalmen geven erkenning: “Overdag schreeuw ik het uit. ‘s Nachts lig ik stil voor u neer. Mijn enige metgezel is de duisternis.” (Psalm 88)
Wat wél hielp
Wat mij hielp was erkenning: “Ik zie dat je het ontzettend zwaar hebt. Wat pittig voor je. Ik ben hier”. En dan samen een wandeling maken. Dat iemand voor je kookt. Janken van het lachen op zeldzame momenten. Of met iemand praten die het ook mee had gemaakt. Ik voelde me dan minder alleen en het gaf me hoop. Én als iemand me recht in mijn ogen keek en zei: “Ik weet dat het nu verduren is, maar het komt echt weer goed”. In het diepste donker leek het wel of ik iemand anders nodig had om voor mij te vertrouwen. “Just when you cannot, then I will hold out faith for you” zingt Sara Groves.
Een ander bidt voor jou
En hoewel ik meestal wat terugschrik van iemand die zomaar hardop gaat bidden, liet ik het over me heen komen toen mijn buurvrouw voorstelde dat samen te doen. Er kwamen louterende tranen en de schrik verdween even uit mijn buik. Zij legde mijn wanhoop neer bij God en vroeg: “Wilt U haar vasthouden?” God legde haar de woorden in de mond, die ik niet meer had. En ik ervaarde dat God bij me ging liggen, in dat diepe donkere gat, en met me mee huilde.
Het maakt je een rijker mens
En pas toen ik uit dat diepste punt tevoorschijn krabbelde, besefte ik langzaam dat het je uiteindelijk een rijker mens maakt. Wat heb ik de lente die volgde op mijn depressie intens beleefd, met alle vezels van mijn lijf. Ik zág de knopjes die uitkwamen, ik róók de lentegeuren, ik vóelde de zon op mijn huid. “De donkerte van de ziel is niet alleen een probleem, maar – hoe rauw het ook aanvoelt-, ook een geschenk” schreef een journalist. Het leven is daarna nooit meer hetzelfde.
Ik neem me voor morgen te luisteren naar deze vrouw, die één van velen is. Met mijn ogen en enkele woorden zal ik haar zeggen dat ik haar pijn zie en erken. En dat het goed komt. En alle mensen die nu lijden onder somberheid of depressie stuur ik een zachte streling.
Luistertip
It’s going to be alright
It’s going to be alright
I can tell by your eyes that you’re not getting any sleep
And you try to rise above it, but feel you’re sinking in too deep
Oh, oh I believe, I believe that
It’s going to be alright
It’s going to be alright
I believe you’ll outlive this pain in you heart
And you’ll gain such a strength from what is tearing you apart
Oh, oh I believe I believe that
It’s going to be alright
It’s going to be alright
When some time has past us, and the story if retold
It will mirror the strength and the courage in your soul
Oh, oh, I believe I believe,
I believe
I believe
I did not come here to offer you cliche’s
I will not pretend to know of all your pain
Just when you cannot, then I will hold out faith, for you
It’s going to be alright
It’s going to be alright
– Sara Groves
Anoniem
Begrip is belangrijk. Mijn eigen moeder bijvoorbeeld en mijn familie begrepen niet wat ik doormaakte. Dat ik niet meekon op een uitje bijvoorbeeld. Dat ik hele dagen angst voelde. In een winkel gaan een gevecht was, op straat gaan, de eindeloze bange nachten. Al die hyperventilatie. Het gevoel dat het nooit weer goed kwam. De hulp die ik nodig had bereikte mij ook niet. Dus ik heb me er stapje bij stapje zelf uit moeten vechten. En het blijft uitkijken. Maar nu weet ik als ik me op een bepaalde manier voel ik op moet gaan passen. Dat ik niet meteen moet gaan denken dat het foute boel is.
25 maart 2021Dat ik vast weer wel in slaap val als het even niet lukt.
Dat die man het vast niet verkeerd bedoelde met wat hij zei. Zulk soort dingen.
Heel veel sterkte voor iedereen die zoiets doormaakt. Het heeft tijd nodig. Het is jammer als mensen je niet begrijpen, gelukkig voor hen. Want dan weten ze niet hoe het is. Het zal echt weer beter gaan. Al lijkt het nu niet zo. Je beschermengel waakt over jou, ook al zie je hem ook even niet.