• Lichaam & Geest
• Omgaan met sterven

Dit kun je doen als iemand gaat sterven

door Gastblogger

31 oktober 2020 5

Belangrijke gebeurtenissen -zoals sterven- kunnen de behoefte scheppen aan nieuwe rituelen. Dat zijn handelingen die je verricht bij speciale gebeurtenissen. In deze blog geven we daarbij een paar bezinnende teksten en een mogelijk ritueel dat je aan kunt passen aan de situatie zoals die zich aan je voordoet. Misschien geeft de vorm aanleiding om zelf een ritueel te bedenken.

De overgang van leven naar dood is aangrijpend. Mensen waken bij een geliefde totdat de dood intreedt. Momenten van stilte. Het kan ook een tijd zijn waarin op een heel intieme manier gesproken wordt over dat wat wezenlijk is. Soms kan dat niet (meer). De pijn is te groot of het lukt om allerlei redenen niet om elkaar echt te spreken. Woorden uit de traditie kunnen dan soms uitkomst bieden, zoals het Luthers avondgebed.

HEER, blijf bij ons, want het is avond en de nacht zal komen.
Blijf bij ons en bij uw ganse kerk aan de avond van de dag,
aan de avond van het leven, aan de avond van de wereld.
Blijf bij ons met uw genade en goedheid,
met uw troost en zegen,
met uw woord en sacrament.
Blijf bij ons wanneer over ons komt
de nacht van beproeving en van angst,
de nacht van twijfel en aanvechting,
de nacht van de strenge, bittere dood.
Blijf bij ons in leven en in sterven,
in tijd en eeuwigheid.

(Luthers avondgebed)

Ritueel

Een zegenspreuk voor degene die stervende is kan troost bieden: leg daarbij een hand op zijn of haar voorhoofd. Lees het lievelingslied van degene die sterven gaat. Of Psalm 23, een psalm die in deze situatie veel gelezen wordt. Of spreek een zegenbede uit: ‘De Here zegene je en behoede je, de Here doe zijn Aangezicht over je lichten en zij je genadig. De Here verheffe zijn aangezicht over je en geve je vrede.’ De Engelsen kennen het ‘holding cross’, een klein houten kruis dat gemakkelijk in je handpalm ligt. Voor ernstig zieken en stervenden kan het als een houvast fungeren.

Toen ik dacht: Mijn voet glijdt weg,
hield uw trouw mij staande, HEER.
Toen ik door zorgen werd overstelpt,
was uw troost de vreugde van mijn ziel.

(Psalm 94:18,19)

Lievelingslied

Annemiek: “Toen onze vader stierf, nodigde de predikant ons uit om rond zijn bed te gaan staan en hem vast te houden. Hij sprak toen een kort gebed en een zegen uit. Mijn broer stelde voor samen zijn lievelingslied te zingen. Dat was goed. Ik hoop dat mijn dierbaren dat later ook zo voor mij zullen doen.”

We hopen dat de rituelen in deze blog bijdragen dat je op een betekenisvolle manier stilstaat bij deze gebeurtenis. Welke rituelen helpen jou als iemand sterft? 

Bron: Rituelenboekje, door Nynke Dijkstra-Algra en Janet van Dijk.