11 voorbeelden van grenzen stellen
Grenzen stellen is een hot item. De een doet het makkelijk, de ander vindt het een ramp. Als je grenzen stelt kun je uitgemaakt worden voor hork of werkweigeraar. Maar het kan ook worden gezien als een teken van innerlijke kracht en zelfkennis. Ik geef je elf voorbeelden om je grenzen te (leren) stellen.
1. Je fysieke grens
Ken je dat? Mensen die te dicht bij je komen staan, in je persoonlijke ruimte. Jouw gevoelsmatige ‘ei’. Als je dat nog nooit hebt meegemaakt, zou het misschien kunnen dat je het zelf bij anderen doet. Maar als je het ondergaat, voel je vaak aan je lijf dat iemand je grens overschrijdt. Grenzen stellen kan voorzichtig, door een stap opzij te zetten. Maar veel te-dichtbij-komers stappen dan gerust met je mee. Je grens actief aangeven vraagt wat lef, spreek je uit, maar hou het vooral bij jezelf. ‘Ik hou graag wat meer afstand, omdat…’
2. Delegeren en grenzen stellen op je werk
Delegeren kun je leren. En dat moet ook als je een drukke baan hebt. Je kunt niet alle ballen in de lucht houden. Er zijn genoeg taken die een ander ook prima kan doen. Waar het vaak mis gaat is dat je denkt het zelf beter te kunnen. Misschien is dat ook zo, maar je kunt beter je eigen taken goed doen en de andere taken iets minder laten doen, dan al die dingen maar half.
3. Delegeren en grenzen stellen in je gezin
Ook thuis kun je je grenzen aangeven door te delegeren. De traditionele verhouding van mannen die buitenshuis werken en vrouwen die het huishouden doen, is in veel gezinnen veranderd. Maar het huishouden is nog niet altijd goed verdeeld. Evalueer regelmatig of de taken nog naar tevredenheid verdeeld zijn. Ook je kinderen kunnen prima wat van je overnemen. Zeker als je ze daar al jong aan laat wennen, kunnen ze steeds meer meehelpen in huis. Na het eten de kinderen de tafel af laten ruimen, is dat zielig? Nee hoor, want een uitgeruste ouder is zoveel gezelliger.
4. Grenzen stellen in je kerk of club
Als je trouw bezoeker bent van een kerk of actief lid van een club of vereniging, komt er dat moment waarop je gevraagd wordt voor een taak. Koffie schenken, poetsen, klussen, tienerwerk, bardienst, er is altijd genoeg te doen. Niks mis mee natuurlijk. Maar waar het vaak op neer komt is dat de mensen die iets doen, ook steeds gevraagd worden voor nieuwe dingen. Er wordt weleens gezegd dan tien procent van de mensen negentig procent van het werk doet. Dus bedenk van tevoren, wat wil ik doen, wat past bij mij en waar heb ik tijd voor. En onthoudt altijd: een nood is nog geen opdracht.
5. Post begrenzen
Het klinkt misschien gek, maar als er iets grenzenloos is, is het wel de hoeveelheid post die je binnenkrijgt op jaarbasis. En dat is heel simpel op te lossen. Het milieu is je dankbaar, en eerlijk: al die folders kun je ook online lezen. Bestel een sticker met ‘nee’ tegen folders en/of huis aan huis bladen. Post van goede doelen kun je ook gemakkelijk stopzetten: stop het ongeopend terug in de brievenbus met doorgestreept adres en retour afzender erop en de melding dat het adres uit het bestand gehaald moet worden. Dat kan overigens vaak ook met een mailtje. En als je toch bezig bent met e-mail: schrijf je ook meteen uit van de nieuwsbrieven van allerlei webshops en andere fervente e-mailers. Rust in je inbox, rust in je hoofd!
6. Calportage
Nu we het er toch over hebben: verkopers aan de deur zijn ook een goede reden voor het aangeven van grenzen. Niks kopen lukt meestal wel, maar hoe kom je nou netjes en snel van ze af? Ik heb dat talent nog niet ontwikkeld. Maar wist je dat je ook stickers kunt bestellen met de melding dat je geen calportage (verkoop aan de deur) wil en/of geen collectes? Het is een ideale manier om je grenzen te stellen met je deurbelbeleid. Plak hem naast de voordeur en het is klaar.
7. Grenzen stellen naar ouders
Ik schreef er al eerder een blog over, maar grenzen stellen naar je ouders toe zodra je op jezelf woont kan soms een flinke uitdaging zijn. Ouders die onaangekondigd voor de deur staan, je iedere zondag voor de thee verwachten of maar blijven bellen. Ook daarin is je grens aangeven van belang. Dat kan best lastig zijn, maar de tip is om niet in discussie te gaan en het bij jezelf te houden. Geef ook aan wat je wel zou willen. Spreek vanuit ik, of wij, maar val niet in de valkuil om de oorzaak bij je partner te leggen, zelfs als je partner wel die aanleiding is. Je bent eerst een team met je partner, voordat je verantwoordelijkheid hebt naar je ouders.
8. Hulp vragen
Hulp vragen is ook een vorm van grenzen stellen. Je geeft toe dat er een limiet zit aan wat je kunt doen. Wat is haalbaar voor jou, in jouw situatie, zowel qua tijd, als qua energie en financiën. Kijk op welke vlakken je hulp zou kunnen gebruiken en waar je die zou kunnen vinden. Dat kan praktische hulp zijn, van vrienden of familie, maar ook mentale ondersteuning. Er zijn veel stichtingen die hulp aanbieden in specifieke gevallen. Denk bijvoorbeeld aan hulpopa en –oma’s, die een warm hart en een open huis hebben voor kinderen die wat extra aandacht kunnen gebruiken, of om ouders te ontlasten. Of een budgetcoach die met je meekijkt naar je financiën.
9. Hulp inkopen
Een betaalde kracht inhuren voor klusjes die je niet rond krijgt, of niet je prioriteit kunnen krijgen op dit moment, kan ook een goede zijn. Er ligt soms schaamte op het inhuren van hulp, alsof je je dan te goed zou voelen voor bepaalde klussen. Maar als je het geld ervoor (over) hebt, is het vaak een goede investering. Je koopt er tijd en rust mee. Een schoonmaker voor je huis, een ramenwasser, betaalde opvang voor je kinderen of de boodschappenservice van de supermarkt: als het helpt en het kan, gewoon doen.
10. Grenzen aan financiën
Natuurlijk, met geld geldt meestal: op is op. Maar dan ben je wel te laat. Grenzen aan financiën stellen en budgetteren kan helpen om dat te voorkomen. Kijk niet alleen naar wat je nodig hebt, maar ook naar wat je wil met je geld. Heb je toekomstplannen waarvoor je wil sparen? Geef je graag geld aan goede doelen? Budgetteren doe je het beste vanuit een goede visie op hoe je met geld wil omgaan. Op de site van het Nibud vind je heel veel adviezen over geld, zoals gemiddelde bedragen voor zakgeld. Ook hierin: als het lastig gaat, kun je advies vragen bij een budgetcoach.
11. Grenzen stellen aan jezelf
Nog even dit filmpje kijken. Nog even dit mailtje behandelen. Herkenbaar? Stel ook grenzen aan jezelf. Neem de tijd voor rust. Of voor hobby’s. Een Facebook-vriendin deelde laatst een prachtige tip: plan je me-time en hobbydingen ook in je agenda. En als het kan op het begin van de dag. Want anders is dat het eerste wat sneuvelt in je planning als je dag anders loopt dan verwacht. Tijd nemen voor jezelf, voor dat wat je energie geeft, helpt je productiever te zijn op je werkmomenten. Dus geef ze ook de prioriteit die ze nodig hebben.
