Goede tijden, slechte tijden
‘Ja’ zeggen doet iedereen op zo’n dag, maar of je het volhoudt blijkt pas na verloop van tijd. Vandaag de dag loopt één op de drie huwelijken in Nederland uit op een echtscheiding. Over de pijn en het verdriet die daarbij komen kijken is door anderen op deze site geschreven.
Een ‘helper’
Maar ook relaties die niet breken kennen vaak pijn en moeite. De schrijvers van de Bijbel wisten daarvan. Zouden zij ons iets te bieden hebben, wat ons vandaag helpt in onze relaties? Wat gaven zij hun eerste lezers mee, als die aan een huwelijk begonnen?
Misschien als eerste dit: weet waarom je trouwt. ‘Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zijn vrouw aanhangen’, klinkt het in Genesis 2 (vers 24). Het is als een wijze les aan de jeugd. (We kunnen vandaag ook denken aan andere relaties dan het traditionele huwelijk.) In het verhaal over de schepping van de mens is diep nagedacht over waarom mensen elkaar trouwen. Begint het met verliefdheid? Dat zou je kunnen denken. Daarover lezen we vele prachtige verhalen en gedichten in de Bijbel, maar niet hier. Het begint ermee dat God zegt:
“Het is niet goed dat de mens alleen is, ik zal een helper voor hem maken die bij hem past.” (2:18)
‘De mens’ (jij, ik) heeft een ‘helper’ nodig. Daarmee wordt niet aan een ondergeschikt hulpje gedacht, dat de klusjes opknapt waar je geen zin in hebt. Met ‘helper’ bedoelt de Bijbel iemand die je uit de brand helpt als je jezelf niet meer kunt redden. Iemand die in staat is je te beschermen, die op kritieke momenten sterker is dan jij.
Daar voegt God aan toe: ‘die bij hem past’. Letterlijk staat er ‘als tegenover hem’. Iemand die je in de ogen kijkt en je tegenspreekt als het nodig is. Iemand in staat om je te corrigeren.
Wat hij mist
‘Een man weet niet wat hij mist’, zingt De Dijk. “Als ze er niet is, weet een man pas wat hij mist.” Dat zal voor een vrouw niet anders zijn. Zonder je partner mis je iets, ben je niet compleet. Het klinkt als een verre echo van het verhaal uit Genesis 2. Heel plastisch wordt het daar uitgedrukt:
“Toen liet God, de HEER, de mens in een diepe slaap vallen, en terwijl de mens sliep nam hij een van zijn ribben weg; hij vulde die plaats weer met vlees. Uit de rib die hij bij de mens had weggenomen, bouwde God, de HEER, een vrouw en hij bracht haar bij de mens.” (2:21-22)
In Mozambique, waar wij gewoond hebben, spraken mannen over hun vrouwen als ‘mijn rib’. Dat kan kleinerend overkomen, maar zo is het niet bedoeld. Zonder die rib ben je kwetsbaar. Je partner staat voor wat bij jou ontbreekt. Zij (hij) moet je zwakke plek beschermen, zoals een rib je hart (je ziel) en je longen (je levensadem).
Mijn gelijke!
Zo bezien is een huwelijk geen gemakkelijke zaak. Zeker niet in onze tijd, waarin belangrijk is dat je het allemaal zelf moet kunnen. Je partner voorstellen als iemand die op momenten sterker is dan jij. Die tegenover je kan staan om je te wijzen op je vergissingen. Die je aanvult op punten waar je iets tekort komt. Als ik ruzie heb met mijn vrouw, vind ik dit de lastigste dingen. Mijn vergissingen toegeven. Erkennen dat ik haar hulp nodig heb.
En wat mooi is: toen Adam degene zag die God als helper tegenover hem plaatste, riep hij uit: ‘Eindelijk een gelijk aan mij’ (2:23). Met die vreugde begon hun leven samen. Het doet me goed hier zo bij stil te staan. Ik denk ook dat het kan helpen, al zal het niet alles oplossen.
Willeke
Hette, fijn om je blogs te lezen. Mooi geschreven en met prettige diepgang.
18 november 2013Jan Verhage
Hette, Dank voor deze blog! Zet aan tot denken en roept herkenning op.
18 november 2013