Het geloof in Sinterklaas en in God
Sommige ouders zijn bang dat hun kinderen ‘het geloof’ in Sinterklaas verwarren met geloof in God. Ik wil mensen aanmoedigen om gewoon Sinterklaas te vieren.
Wat vertel ik mijn kinderen? Dat is een enerverende zoektocht. Ik vond het niet nodig om mijn kinderen op hun vierde te vertellen dat Sinterklaas niet bestaat. Voor mij heeft dat niets te maken met voorliegen. Het kind leeft nog in een magische wereld en er is nog geen onderscheid tussen nep of echt. Ik geloof erin deze magische wereld intact te houden. Zo’n ‘magische’ ervaring kan helpen om later dieper te kunnen genieten in het leven. Maar ik wilde ook niet dat ze op hun achtste of negende plots van hun geloof zouden afvallen, met veel wanhoop en desillusie. Ik geloof dat het mooiste is als de overgang natuurlijk en geleidelijk gaat. En kinderen zijn zo verschillend!
Twee zonen: twee ontwikkelingen
Ik vertel al jaren niet meer wat ik ze wil laten geloven of wat nep is. Ik laat het ze zelf ontdekken. Mijn ene zoon (9 jaar) weet inmiddels dat Sinterklaas een toneelspel is. Ik bespeur bij hem geen desillusie: hij is er eigenlijk een beetje trots op dat hij het heeft ‘ontdekt’. Toch geniet hij met volle teugen van het het hele feest. Mijn andere zoon (9 jaar) is een hele andere jongen. Hij is wat jonger voor zijn leeftijd. Hij is minder van de feiten en de kennis, maar fantasievol en filosofisch. Hij gaat nog mee in het verhaal en bevraagt het verder niet. Hij trok al lootjes, thuis en op school, en ontdekt zo steeds meer wat de werkelijkheid is.
Risico dat God dan ook nep is?
Maar hoe verhoudt dit feest zich met je geloof? Voor orthodoxe christenen is dit feest eigenlijk ‘not done’. Het is afgoderij, te Rooms, een leugen en het schaadt daarom misschien het ‘echte’ geloof. Zo sta ik er niet in, maar natuurlijk is de vraag relevant. Als kinderen van hun geloof in Sinterklaas afvallen, bestaat dan het risico dat ze ook van hun geloof in God afvallen? Het hangt er denk ik vanaf hoe je er woorden aan geeft. En hoe het kind in elkaar zit. En hoe je zelf in je geloof staat. Zijn God en Jezus concreet aanwezig in jouw leven? Ik denk dat ‘het geloof’ in Sinterklaas of het geloof in God iets wezenlijk verschillends is. En dat kun je kinderen prima uitleggen. Ook als ze wel een tijd in Sinterklaas geloofd hebben.
Niet van mijn geloof afgevallen
Bij mij was er als kind geen moment van desillusie dat de Sint niet bestond. Blijkbaar is het geleidelijk gegaan. En ik ben daardoor niet van mijn ‘echte’ geloof afgevallen. Mijn ouders boden ons veel verschillende christelijke ervaringen: rituelen thuis, verschillende vieringen, verhalen vertellen. Deze gingen buiten het Sinterklaasfeest om, ik verbond het niet met elkaar. De verdieping van mijn persoonlijke spiritualiteit ontwikkelde zich bovendien vooral na mijn zeventiende jaar. Met alle ups en downs die daarbij horen. In the end; ik wil mijn kinderen vooral laten beleven wat voor mij de waarde is van het feest. En dat is de verbinding door het samenzijn; elkaar verrassen, de humor, de gezelligheid, de magische sfeer.
Zou dit risico reëel zijn, dat het geloof in God eindigt met het ‘ontmaskeren’ van Sinterklaas? Of is dat afhankelijk van het karakter van het kind? Of van de manier waarop de Sint wordt ontmaskerd? Of van de manier waarop je in je gezin het geloof beleeft?
Ellen de Raadt
Toen ik 5 jaar was hoorde ik abrupt dat Sinterklaas niet bestond.
Het kerstfeest een paar weken later weigerde ik te vieren, mijn zwaarste geschut was dat ik mijn nieuwe jurk niet aan wilde.
(De sinaasappel van de juffrouw van de zondagsschool nam ik wel aan.)
Mijn ouders hebben mij rustig mijn gang laten gaan. Zij leefden hun geloof voor.
De ruimte die ik toen kreeg was, besef ik nu, een rouwproces. Ik ben een gelovig, praktiserend kind van God gebleven. Hij heeft het geloof in mij nooit verloren!
Bij onze kinderen is het wel/niet geloven in Sinterklaas heel geleidelijk gegaan. Het wel /niet geloven in God is nog steeds in beweging……
23 november 2019Maria Lourens
Niet echt een toevoeging, dit artikel. Ik lees geen argumenten die steekhoudend zijn. Per kind bekijken lijkt me sowieso logisch. Mijn zoon van 4 weet dat Sinterklaas niet bestaat, maar dat maakt niets uit voor zijn beleving. Hij vindt het net zo spannend en leuk als andere kinderen. Juist omdat er nog weinig onderscheid is tussen echt en nep kan je gerust vertellen dat het een spel is. Het maakt het in het geval van mijn zoon zelfs wat minder eng en leuker.
23 november 2019Rebecca Schoon
Ha Maria, ik schreef het artikel niet zozeer als voorstander van het wel of niet vertellen aan een kind. Ik denk dat beide kan en ik zie ook dat elke ouder zo het beste voor zijn eigen kind wil. Dus dat is dan sowieso in goede handen denk ik♥. Het ging mij er meer om dat ik niet denk dat een kind ‘het geloof in Sinterklaas’ zal verwarren met het geloof in God. Want de angst daarvoor las of hoorde ik wel degelijk van andere ouders.
25 november 2019Reinier van Markus
Interessante vragen. Persoonlijk geloof ik niet in een direct lijntje tussen het van je ‘geloof in Sinterklaas’ vallen en van je ‘geloof in God’ vallen. Het één is niet automatisch het gevolg van het ander. Als je als ouder Sinterklaas en God op één lijn stelt, dan vraagt dat misschien om problemen. Het valt een beetje in dezelfde categorie als sprookjes gelijkstellen aan Bijbelverhalen.
Met geloven in Sinterklaas is niets mis. En feitelijk is het ook niet van je geloof afvallen. Hij heeft immers echt bestaan, als Sint Nicolaas, bisschop van Mira en er zijn aanknopingspunten in zijn leven die het verhaal van Sinterklaas krachtig maken. Zo ook met het beeld van God en het geloof in God. Als je blijft steken in een bepaalde vorm van ‘ietsisme’ is misschien gauw de stap gezet om het hele concept dan maar helemaal los te laten. Wil je en kun je echter geloven in een persoonlijke God (zonder daarmee te zeggen dat je alles kunt verklaren rondom bijvoorbeeld het ontstaan van de aarde, het kwaad in de wereld of het mysterie dat het geloof is), dan kan dat een nieuw perspectief in je leven scheppen. Dan toch maar het geijkte bruggetje naar Jezus: Hij liet dat beeld van een persoonlijke God in het leven van mensen zien. God werd mens is dan misschien wel een dogma, maar wel eentje van de categorie die God dichterbij de mensen brengt.
En ja, terugkerend bij de vragen: of iemand uiteindelijk wel of niet ‘van zijn geloof valt’ is een complex samenspel van factoren. Het karakter van een kind (en later volwassene) en hoe je als ouders zelf in het geloof staat danwel het deelt, zullen van invloed zijn. Maar de mate van invloed zal denk ik verschillend zijn.
Zo wat eerste gedachten die een geloofsgesprek waard zijn.
Reinier van Markus
23 november 2019http://www.lekenprediker.nl