“Hoe de musical over Tina Turner me aan het bidden zette”
Laatst mocht ik aanschuiven bij Tina – De Tina Turner Musical in het Beatrixtheater in Utrecht. Samen met een veel te klein gezelschap mocht ik plaatsnemen in een theaterzaal waar al zestien maanden een oorverdovende stilte had geklonken. Graag deel ik met je waarom deze musical een mustsee is. En nee, no spoilers in deze column.
In de voorstelling ontmoeten we de 10-jarige Anna-Mae Bullock (Tina Turner). Domineesdochter, naar hartenlust gospels zingend, maar beknot door zowel vader als moeder. Een christelijke kring is geen garantie voor geluk. De verwaarlozing druipt van het toneel en staat haaks op de zuivere kinderstem die vrolijk zingt van verlossing. Voor Anna-Mae is haar grootmoeder op dat moment enige bron van liefde en warmte. Toch worden zij gedwongen elkaar los te laten…
Don’t turn around, I’m gonna be strong, I’m gonna do fine.
Tina Turner
Don’t worry about this heart of mine.
I know I’ll survive, sure I’ll make it through.
And I’ll even learn to live without you.
Don’t turn around, cause you’re gonna see my heart breaking.
Don’t turn around, I don’t want you seeing me cry.
Just walk away.
De tekst gaat verder na de foto.
Liefde is ook lijden volgens Tina Turner
Anna-Mae Bullock wordt Tina Turner en ze bezingt de liefde, uit haar tenen! Ze blaast je als toeschouwer weg door je in te wrijven dat echte liefde dieper is dan een rivier en hoger is dan de hemel. De bekende melodie kruipt onder je huid en zet je kippenvel in de steigers. Het is Nyassa Alberta die met de echo van Tina laat horen dat liefde niet alleen genieten, maar ook lijden is.
And it gets stronger in every way.
And it gets deeper, deeper, deeper, let me say.
Then it gets higher, day by day.And do I love you, my oh my.
Tina Turner
Lord, Lord, Lord, Lord, river deep, Lord, mountain high!
Oh no, no, if I ever, ever lost you would I cry.
Oh, how I love you baby!
Proud Mary van Tina Turner
Ondanks seksisme, racisme en superieur denken weet Tina zich in de tweede helft van de twintigste eeuw zich op te werken tot een ongekende popster met ‘Proud Mary’ in de jaren 70 als grootste hit (tot dan toe). Als je muziek te wit is voor het genre waar je zelf in groot werd gebracht én je eigen kleur te zwart is om populaire muziek te zingen. Dan komt het aan op doorzettingsvermogen en karakter als ware jezelf een Proud Mary; de stoommachine van raderboot Queen varend op de Missisipi. Langzaam kom je op stoom, maar eenmaal op gang? Niet te stoppen!
So we’re gonna take the beginning of this song and do it easy, but then we’re gonna do the finish rough.
Tina Turner
This is the way we do “Proud Mary” and we’re rolling, rolling, rolling on the river!
Lest best: Simply the best van Tina Turner
Je moet het beste voor het laatst bewaren. Dat hebben producent, regisseur en artiesten goed begrepen. ‘Simply the best’, ‘Nutbush city limits’ en nogmaals ‘Proud Mary’ volgen elkaar op als een ware climax. Met een paar honderd toeschouwers proberen we een staande ovatie van 1200 mensen na te bootsen. Ik klap de blaren op mijn handen en het kippenvel op mijn armen. In het slotakkoord van deze voorstelling komt samen waar je al 2,5 uur in ondergedompeld wordt; de onvoorstelbaar rauwe randen van het leven die alleen maar met een enorme innerlijke kracht het hoofd geboden kunnen worden. Een verhaal van uitersten waar je intens in meegenomen wordt.
Boeddhistische mantra als mijn gebed
De musical begint en eindigt met The sound of mystic law: ’Nam Myoho Renge Kyo’. Een boeddhistische mantra die zoveel wil zeggen als ‘ik ben toegewijd aan de mystieke wet van de Lotus Soetra; de mystieke wet van gelijktijdigheid van oorzaak en gevolg’. Binnen het boeddhisme zegt men dat met het reciteren van ‘Nam-myoho-renge-kyo’ de interne boeddhanatuur wordt geactiveerd. Men krijgt toegang tot het diepste niveau van het leven, daar waar het eigen leven en dat van het universum één zijn. En daarmee wordt deze mantra voor mij als een gebed waarin je erkent dat er een plek is waar je vrij bent van ongelijkheid, onrecht en geweld; bij God. Ik bid ieder zo’n plek toe.
