• Actueel
• Gezond leven
• Jezelf leren kennen
• Lichaam & Geest
• Opinie

Otto: ‘Versoepelingen voelen als koude douche’

door Sandra Gaakeer

1 juli 2021 3

‘Een koude douche’, zo voelt deze tijd van versoepelingen voor Otto Grevink. Hij zit na een time-out nog gedeeltelijk thuis en pakt de draad van zijn werk weer langzaam op. Een kaakontsteking deed hem de das om, die hem erg moe maakte. Maar daaronder zat veel meer moeheid van een lang en intensief corona-jaar. ‘Nu de ergste crisis voorbij lijkt, lijkt alles wat ik met anderen gedaan heb in dat jaar niet meer belangrijk. We willen gewoon weer op de oude voet verder. Maar we zouden van alles toch anders gaan doen? En samen?’ Een interview met Otto. Over zijn time-out en over de versoepelingen. ‘Juist in de vrijheid die de versoepelingen geven, voel ik dat ik minder vrij ben. En dat ik van alles móet.’

Waarom voel je je juist door de versoepelingen minder vrij?

“Tijdens de corona-crisis hebben we vaker versoepelingen gehad. En gelukkig maar. Ik ben ook echt heel blij voor iedereen die dat wil, dat we meer kunnen doen. Dat cafés en restaurants weer helemaal open zijn. Dat we weer naar het theater kunnen en de bioscoop. Verder weg op vakantie kunnen, meer mensen kunnen ontvangen en nog veel meer. 

Maar bij deze laatste reeks versoepelingen heb ik het gevoel dat we niet mógen, maar dat we móeten. Er zit een soort dwang achter. Mensen zeggen dat ook: ‘Ik ben die Zoom-meetings helemaal zat’. En: ‘Het moet nu maar eens over zijn hoor met die mondkapjes en die anderhalve meter.’ Ja, ik vind het ook niet leuk. Maar wat moet dat moet, zolang als het moet. Dat anderen nu blij zijn dat veel beperkingen zijn opgeheven is mooi, maar ze verplichten mij ook vaak daarin mee te gaan. Of geven met het gevoel dat ik zeur. En met mij veel anderen. Je móet weer naar kantoor komen. Je wordt bijna aangesproken als je nog een mondkapje draagt.”

Heb je het gevoel dat je daarin de enige bent?

“Nee, dat is het hem nou juist. Als ik de enige was zou ik vooral naar mezelf moeten kijken. Maar als ik met vrienden en familie erover praat, herkennen ze vaak het gevoel dat het allemaal wel erg snel gaat. En dat dat nog niet zo erg is, als ze zelf ook maar niet moeten en er van alles van hen verwacht wordt. Er is binnen een grote groep van onze samenleving weinig geduld meer met mensen die rustig aan willen doen. Mensen die nog even niet mee willen doen in al die versoepelingen, hoe nodig en fijn de versoepelingen ook zijn voor veel mensen.”

Ben je dan bang?

“Bang voor het virus? Nee, minder dan voorheen. Ik word wel bang van de roekeloosheid van mensen. Daarmee komen ze aan mijn gevoel van veiligheid. Door te dicht bij me te staan, omdat zíj vinden dat dat moet kunnen. Of met een opmerking dat ik toch gevaccineerd ben, of dat zijzelf gevaccineerd zijn. Ik vond die lobby van gevaccineerden om van alles weer te mogen stuitend. Ook in de kerk. Ik hoopte op een omgekeerde solidariteit. Ik was nog niet gevaccineerd. En ik had niet altijd een keuze.”

Helpt het je dat je nu gevaccineerd bent?

“Jazeker, toen ik thuis kwam te zitten voelde het als gebedsverhoring dat ik snel aan de beurt was voor nota bene het Janssen-vaccin. Tegen dat vaccin kun je veel inbrengen, maar ik was er blij mee. In één keer klaar. Maar ik verbaas me dat mensen zo zwart-wit denken over vaccineren. Alsof dan alles weer kan. En luister, ik ben heel lang kartrekker van vanalles geweest door juist te kijken naar wat wèl mogelijk is. En ja, vaccineren is nu dé uitweg, maar het virus is niet weg. En ook al ben ik er misschien minder vatbaar voor, of word ik er minder ziek van. Ik heb nog steeds kwetsbare mensen om mij heen die of nog niet volledig gevaccineerd zijn of voor wie het oppassen blijft. Zeker met alle nieuwe varianten. Dat anderen daar anders in staan is hun goed recht. Zolang ze maar niet van mij vragen daar ook zo in te staan.”

Gaan de versoepelingen je dan te snel?

“Rationeel niet. Ik snap het. En bovendien: ik ben geen viroloog. Maar het is wel een wennen. En het zou fijn zijn als daar meer ruimte voor was. Omdat de ruimte die mensen graag willen nemen, ook consequenties heeft voor de ruimte die ze mij gunnen. Als jij die Zoom-meetings zat bent, betekent het dat ik naar jou moet komen om met je te praten.”

Mag je dan niet wat meer vertrouwen hebben?

“Helemaal aan het begin van de corona-crisis, toen ik als eerste de kerk sloot, had ik precies discussie over deze vraag. Moet je niet wat meer vertrouwen hebben? Vertrouwen is belangrijk. En dat heeft ook met geloof te maken. Maar vertrouwen was hier een smoes om weg te kunnen kijken. En God heeft je ook ogen gegeven. Juist om te kijken naar een ander.”

Je klinkt boos.

“Nee, ik ben niet boos. Wel ongelofelijk moe. Ik vind deze periode zo’n koude douche. Het lijkt er wel op, ook als je de media volgt, alsof we zolang niets hebben kunnen doen, en nu ineens weer wel van alles kunnen. Wat hebben we dan gedaan het afgelopen jaar? Denk eens terug aan ál die initiatieven die er zijn geweest. Ook cultureel met The Streamers en allerlei andere mogelijkheden om toch iets te doen. Nu is dat allemaal niet meer nodig… En grotendeels is dat gelukkig maar. Want het leverde vaak ook niet genoeg op. Het had soms ook iets van bezigheidstherapie: beter iets dan niets. Maar het voelt nu alsof ‘iedereen’ weer terug wil naar hoe het was. En dat het eigenlijk ‘voor niets’ was wat we gedaan hebben. Maar als je dan te horen krijgt door de stemming in de samenleving: ‘Het is niet meer nodig. Het moet maar eens afgelopen zijn’, dan knakt er iets.”

Kan het dan wel anders? We gaan toch ook weer gewoon terug naar een leven met minder beperkingen?

“Gelukkig maar. Tegelijkertijd riepen we juist het afgelopen jaar dat we dingen anders zouden gaan doen. Omdat we van alles ontdekten. Dat thuiswerken (gedeeltelijk) ook zo z’n voordelen heeft om je balans met thuis goed te houden. Dat videobellen betekent dat je veel minder hoeft te reizen, veel efficiënter kunt vergaderen (omdat je dat toch niet lang volhoudt) en dus sneller tot de kern komt. Dat vliegen dus ook niet altijd meer nodig is. Zakelijk maar ook privé. We ontdekten dat het in Nederland toch ook best leuk is om op vakantie te gaan. En iedereen die ging wandelen, ontdekte hoe mooi de natuur is. 

Maar ook breder: we ontdekten hoe kwetsbaar en klein de wereld is door alle connecties en verbindingen met de hele wereld. Hoe kwetsbaar het is om als een grote groep mensen met een grote groep dieren te leven, zoals hier in Brabant met de veestapel. Hoe belangrijk het is om ook aandacht te geven aan mensen in armere landen, omdat ónze gezondheid afhangt van die van hen. Deze en zoveel andere dingen zorgden ervoor dat veel mensen zeiden: we gaan het anders doen! En nu? Binnen no-time staan er weer files. Waarom? Dat het drukker wordt is niet te voorkomen, want we mogen gelukkig weer meer, maar we hoeven toch niet alles overboord te gooien? Al die dingen waar we ons beter bij voelden of die we beter vonden? Dat versterkt voor mij die ‘koude douche’.”

Wat ga je zelf anders doen?

“Dat is meteen het probleem: met wat ik anders wil doen moet ik vaak ook de medewerking van anderen hebben. Als ik liever even via Zoom overleg in plaats van lang in de auto zit, of überhaupt minder wil overleggen, omdat we vaak vergaderen om het vergaderen. Maar ik ga wel weer in Nederland op vakantie, probeer meer te bewegen, blijf naar buiten gaan. Ook probeer ik minder vlees te eten, omdat ik denk dat we daar echt vanaf moeten. En ik doneerde aan Giro555 na mijn vaccinatie voor vaccinaties in armere landen. Maar eerlijk is eerlijk: ik vind het ook niet makkelijk om niet weer gewoon in oude patronen te vervallen. Ze zijn heel sterk.” 

Je zei al: voor veel dingen heb je ook anderen nodig. Heb je het gevoel dat je er alleen voor staat?

“Wel meer dan tijdens de corona-crisis. Zeker aan het begin. Toen was er echt zo’n sfeer van ‘samen’. Ik heb het gevoel dat het veelal nu weer ‘ieder voor zich’ is. En dat raakt me misschien nog het meest. We zouden het toch samen doen?”

Zullen we hoopvol eindigen?

Natuurlijk! Er is ook alle reden om hoopvol te zijn! De zomer die eraan komt kan ook een periode zijn waarin we elkaar ook even laten. Ik neem ook even afstand. En dan staan we hopelijk straks weer samen aan de start van een nieuwe tijd, hoe het ook zal gaan. De één zal uitgeraasd zijn in wat eindelijk weer kon, en de ander, zoals ik, zal hopelijk weer uitgerust zijn. En dan zien we misschien ook weer wat we ook gewonnen hebben in de corona-crisis, waarvan we zeggen: dat willen we niet meer kwijt.

Otto Grevink begon als dominee in Tilburg met de coronavieringen aan het begin van de eerste lockdown, samen met MijnKerk.nl. Eén van de liederen die deze vieringen voortbrachten was het lied; ‘Stil is straat overal’. Hij dacht mee aan het initiatief NietAlleen.nl waarvoor hij met verschillende acties ook enige duizenden euro’s ophaalde. Hij ontwikkelde en dacht mee aan het Kerkhesje en het Kerkkapje met de spreuk ‘Houd moed heb lief’ – een spreuk die eerder op vlaggen kwam van de Protestantse Gemeente Heerenveen, en lanceerde de podcast ‘Take a preek‘. Hij maakte voor gezinnen twee online-paasvieringen en een kerstfilm. Tijdens de avondklok nam hij het initiatief tot het Avondklokgebed.