Rituelen voor kinderen bij een scheiding
‘Gaan jouw ouders ook scheiden?’ het vriendje van onze zoon vraagt het voorzichtig, maar wel zo hard dat mijn lief en ik het ook kunnen horen. ‘Nee hoor.’ zegt onze zoon gedachteloos en speelt verder. ‘Mijn ouders wel…’mompelt het vriendje dan. Als wij meelevend reageren, knippert het vriendje vlug met zijn ogen en verdwijnt al snel naar buiten met onze zoon.
Persoonlijk heb ik geen ervaring met scheiden, maar als therapeut heb ik veel kinderen in therapie gehad wiens ouders gescheiden waren en daar aardig mee in de knoop zaten. Ooit had ik een zeer ongemakkelijk oudergesprek, waarin de ouders niet tegen elkaar maar in de derde persoon over elkaar spraken en de vader over de moeder steevast als mevrouw ‘de Vries’* sprak.
Hieronder geef ik een vijftal ideeën die je met je kind rondom de scheiding kunt doen. Het is natuurlijk het mooiste als je kind dit bij allebei de ouders mag doen. Indien dat niet lukt, pas dan de vorm iets aan. Heb je meerdere kinderen? Probeer deze dingen een op een te doen, zodat de kinderen echt hun eigen verhaal kunnen vertellen.
Schatkist
Koop twee mooie doosjes/kistjes. Vul de kistjes met wat spulletjes die aan de andere ouder doen denken. Denk aan een foto’s, iets wat herinnert aan een (gezamenlijke) hobby, een papiertje met de aftershave van papa of de parfum van mama erop in een mooie envelop, lieve briefjes van papa of mama. Mama versiert samen met het kind het kistje met spulletjes van mama, wat bij papa komt te staan en andersom. Zo heeft je kind bij de ene ouder een schatkist met herinneringen aan de andere ouder.
Emotiedobbelsteen
Heb je een binnenvetter die moeilijk over emoties praat? Koop een grote dobbelsteen of andere kubusvorm. Plak er ronde stickers op waar je samen emoticons op tekent van de meest voorkomende gevoelens (boos, bang, blij, bedroefd zijn de vier basisemoties, aan te vullen met bijvoorbeeld: onzeker, gespannen, ik heb hulp nodig, tevreden, laat me met rust etc.). Je kind kan de dobbelsteen met het bijpassende gevoel voor zich neerleggen, bijvoorbeeld aan tafel, of als hij huiswerk maakt. Spreek af welke reactie je kind prettig vindt, met rust laten, praten, een knuffel geven etc.
Vragenspel
Praten over de scheiding kan heel goed helpen om te verwerken. Neem daar tijd voor, laat hem praten of stel vragen. Stel ook vragen als: waar is papa/mama heel goed in? Waarin lijk ik op papa/mama? Wat is het leukste wat we met zijn allen hebben gedaan? Wat doe ik graag bij mama/papa? Doe zelf ook mee en probeer naar de mooie kanten van je ex-partner ten opzichte van je kind te kijken. Vind je kind praten snel ongemakkelijk doe dan ondertussen iets anders, zoals fietsen, een spel spelen of koken. Dan hoef je elkaar niet aan te kijken en ligt er minder lading op het gesprek.
Dagboek
Geef je kind een mooi notitieboekje mee als hij naar de andere ouder gaat. Hierin kan hij opschrijven wat hij gedaan heeft, wat leuk was of niet en eventueel een briefje aan jou. Bij terugkeer kan hij het dagboekje laten lezen of eruit voorlezen.
Poppetjes
Bij jongere kinderen (en sommige oudere) kan het goed helpen om hen te laten vertellen met behulp van poppetjes. Ieder poppetje stelt een persoon voor (papa/mama/hijzelf/broer/zus/juf/huisdier etc.), door deze poppetjes tegen elkaar te laten praten over de situatie waar je kind mee zit creëer je afstand tot de situatie en durven kinderen soms veel meer te vertellen. Het poppetje wat henzelf voorstelt durft soms wel te zeggen wat hijzelf niet durfde. Hiervoor kun je lego of duplopoppetjes gebruiken, maar ook gekleurde pionnen. Vraag na wie wie voorstelt.
Het mooiste wat je je kind kunt geven is dat je probeert de situatie zo prettig mogelijk op te lossen. Door eerlijk zijn over de situatie en niet negatief te spreken over de andere ouder tegen je kind. Sluit aan bij het niveau van je kind en laat je kind steeds zien dat je van hem houdt, op een manier die bij hem past. (lees bijvoorbeeld de blogs over de vijf liefdestalen* en ontdek welke taal bij je kind past). Pas je aan je kind aan en geef hem de tijd op zijn eigen manier te wennen aan de situatie.
*Liefdestaal 1 complimenten geven, liefdestaal 2 cadeautjes, liefdestaal 3 dienen, liefdestaal 4 lichamelijk contact, liefdestaal 5 samen dingen doen.
Het mooiste wat je je kind kunt geven is dat je probeert de situatie zo prettig mogelijk op te lossen.
