Saul is depressief
De wetenschap van de psychologie is piepjong vergeleken met de tijd waarin bijbelverhalen werden opgeschreven. In veel gevallen worden verschijnselen, die wij tegenwoordig als een psychische ziekte onderkennen, omschreven als de invloed van een kwade geest. Zo zou ik er zelf niet over willen spreken.
In het Oude Testament komen wij koning Saul tegen. Hij wordt gekweld door een kwade geest en dat is een verschrikking voor hem. Zijn depressies hebben bij hem een duidelijke oorzaak. Hem wordt het koningschap afgenomen. Hij heeft steeds maar weer niet gedaan wat God hem opdroeg. Op een dag houdt het bij God op. De goede Geest van God verlaat Saul en God stuurt hem een kwade geest. Het werkt zo op Saul in dat hij agressieve trekken krijgt, naar anderen en vooral ook naar zichzelf. (I Samuël 16: 14 ev.)
Grijs
Wat me raakt is dat op een dramatisch punt in Saul zijn leven – hij hoort dat hij niet langer koning zal zijn – de depressie toeslaat. Mensen die lijden aan depressies kunnen heel vaak geen oorzaak aanwijzen. Er lijkt helemaal geen reden tot somberheid: de zon schijnt, het leven loopt voorspoedig, er is werk, er is geld, er zijn kinderen, met iedereen gaat het goed. En toch trekt het licht langzamerhand uit je weg en vult grijze zwaarte je dagen. Mensen raken in een isolement, omdat het bijna onmogelijk is om opgebeurd te worden, door wie of door wat dan ook.
Geïsoleerd
Wie het verhaal van Saul verder leest, ontdekt dat ook Saul steeds meer geïsoleerd raakt en steun zoekt bij mensen en bij God. In het verhaal wordt verteld dat God niet meer met hem wil spreken en hem echt in de steek heeft gelaten. Het is een verschrikkelijk verhaal, met een fatale afloop. Het verhaal van Saul helpt me begrijpen dat waar mensen de grip op hun leven verliezen er ontzettende veel kracht en doorzettingsvermogen nodig is om ‘weer gezond’ te worden en uit de depressie te raken.
Trouw
Mensen kunnen dat niet alleen. De dienaren van Saul vonden een tijdelijk medicijn door hem naar harpmuziek te laten luisteren. De harpspeler David hield dit zo lang mogelijk vol. De wetenschap weet nog steeds niet alles van psychische ziekten. Goede verpleegkundigen, psychiaters en psychologen doen hun best iemand zo goed mogelijk bij te staan. Toch begint het met de trouw van familie, vrienden en collega’s, die niet oordelen en niet weglopen. En het vol willen houden om erbij te blijven.
Afbeelding: Saul en David, Rembrandt
Willemieke Schreurs Streefkerk
Mooi, uiteindelijk een goede post geworden, Janneke!
5 mei 2015