Sorry, geen foto’s van mijn dochter op social media
Dit voorjaar werd mijn dochter Hannah geboren. En wat is er dan logischer om als trotse vader mijn tijdlijn op social media als Facebook en Instagram te overspoelen met de schattigste koppies van mijn piepkleine dochter, met vertederende gezichtsuitdrukkingen in de meest lieve pakjes? Sorry. Van Hannah zul je geen foto’s op Facebook of Instagram tegenkomen. Ook met Whatsapp ben ik heel terughoudend. En dat is een bewuste keuze.
Natuurlijk ben ik niet actief geworden op social media om mijn leven af te schermen. Ook ik deel graag uit mijn leven wat me raakt, waar ik blij van word, waar ik zorgen of verdriet over heb, en waar ik trots op ben. Geweldig dat dat kan, en wat fijn en leuk om al die reacties te krijgen. Waarom zou ik dan niet foto’s en filmpjes van mijn gloednieuwe dochter delen? Ben ik dan niet trots? Je mag haar toch wel even zien? Ik heb het heel veel anderen wel zien doen de afgelopen jaren. Ik heb veel van die foto’s en video’s geliked, maar vaak keek ik ook met gekromde tenen naar wat ouders allemaal delen van hun kinderen. Die foto van de eerste bh van Marlies Dekkers van iemands dochter was nog tot daar aan toe (zonder dochterlief zelf, maar wel getagd), maar ik zag ook blote kinderen in een zwembadje spelen. Onschuldig natuurlijk… Of niet?
Vrijbrief voor eindeloos delen
Ik ben niet eenkennig, maar ook niet naïef. Wie zich een beetje verdiept in de aard van social media en van het internet überhaupt, weet dat het delen van een foto eigenlijk een vrijbrief is voor ongelimiteerd kopiëren. Nee, dat scherm je niet zomaar af. Als je dat al doet. Want dat doen we dus massaal niet. Hoezeer we ook op onze privacy gesteld zijn en massaal verontwaardigd zijn als onze gegevens gelekt worden uit Facebook, we verdiepen ons nauwelijks in wat er met onze zoete onschuldige kinderfoto’s allemaal kan gebeuren.
“Weet dat het delen van een foto eigenlijk een vrijbrief is voor ongelimiteerd kopiëren.”
Hou je koppie erbij
In Linda. las ik dat er een website is, die zich voordoet als een webshop van mokken, met afbeeldingen van kinderfoto’s die ze zo op het internet hebben gevonden. Feitelijk is de site een onderdeel van een bewustwordingscampagne. Ik zie een vrolijk blond meisje met een ijsje op een mok afgebeeld, en een pasgeboren baby met een paarse speen. Ook vrolijke foto’s van kinderen in het zwembad, en broers en zussen uitgelaten met elkaar op de foto prijken op deze mokken. Natuurlijk zijn die mokken niet echt te koop, maar je zou er zo zelf een webshop mee kunnen beginnen. Koppen met koppies van kinderen. Want het is niet illegaal. De foto’s zwerven gewoon op internet rond op social media waar we zelf de voorwaarden van hebben geaccepteerd. Zo zwerven onze kinderen op het internet rond. En anderen kunnen de foto’s van onze kinderen gebruiken. Wil jij dat? Ik niet.
Wie is de baas?
Natuurlijk bedoelen we het niet zo. En onze vrienden met wie we ze delen hebben ook geen kwaad in de zin, mag ik hopen (ken jij al je ‘vrienden’?). Het zijn de social media zelf, die willen verdienen aan onze gegevens. Dat is niet eens zozeer kwaad bedoeld. Het is hun verdienmodel. En wij hebben daar akkoord voor gegeven. Maar dan moeten we niet denken dat zij er zijn om onze gegevens te beschermen. Plat gezegd: zij zijn er niet voor ons, wij zijn er voor hen. In Linda. lees ik verder: ‘Als het gratis is, ben jij niet de klant, maar het product’. Dat is geen angstzaaierij, maar zo zit de wereld van de social media gewoon in elkaar. En ik wil van mijn dochter geen product maken.
“Als het gratis is, ben jij niet de klant, maar het product.”
Kwetsbaar bloot
Ik denk nog terug aan die keer dat ik een vriendin opbelde en geschrokken zei: ‘Haal alsjeblieft die foto van je dochter van Facebook waarin ze van top tot teen bloot in een badje speelt. Heel lief, maar je weet niet in wiens handen die foto kan komen. En ik wil dat ook niet weten.’ In Linda. is Brechtje Lijnse, officier van justitie bij het landelijk parket en verantwoordelijk voor kinderpornozaken, onaangenaam helder: ‘Als ouders het risico willen nemen dat de foto’s van hun kinderen gebruikt worden door pedofielen, is dat hun eigen keuze, maar ik zeg: wees je bewust van de gevaren.’ En dat gaat dan niet alleen over complete blootfoto’s, maar over alle foto’s van kinderen, ‘zeker als ze weinig kleren aanhebben’. Het idee… Mijn hart krimpt ervan ineen.
Veilig delen
Misschien ontneem ik je een illusie dat je vrij en vrolijk je mooiste meisje of jongen van de wereld veilig kunt delen op het internet, maar ik ben liever reëel: dat kan dus niet. Niet zo. Ook via Whatsapp ga ik niet zomaar met iedereen foto’s delen. Niet omdat ik ze niet vertrouw, maar gedeeld is gedeeld, in de cloud en weet ik met wie nog meer, want het is zo makkelijk doorgestuurd, gedeeld of niet beveiligd. Ik laat ze graag een foto zien als ik ze zie. Mijn telefoon staat er inmiddels vol mee.
Zelf bepalen
Ben ik dan hypocriet, omdat ik wel veel andere dingen deel, maar mijn kind ‘weghoud’? Dat vind ik niet, want uiteindelijk gaat het hierom: wat ik van mezelf deel, bepaal ikzelf. Mijn dochter mag dat ook zelf bepalen. Op haar tijd en plaats. In Linda. stond het mooi verwoord: ‘Ja, ik vind dat de wereld van social media nu eenmaal deel van het moderne leven is. Maar wel een deel dat mijn zoon straks zelf mag ontdekken. […] En net zoals ik mijn zoon offline zelf wil laten ontdekken wie hij is, verdient hij online ook de ruimte om zijn identiteit zelf vorm te geven.’
“Ja, ik vind dat de wereld van social media nu eenmaal deel van het moderne leven is. Maar wel een deel dat mijn zoon straks zelf mag ontdekken.” – Floor Bakhuys Roozeboom
Geduld
Er zullen veel gevaren zijn, waar ik mijn dochter niet tegen zal kunnen beschermen. Maar voor dit gevaar kan ik haar simpel behoeden. Door iets niet te doen. Simpeler is het niet. En wie benieuwd is, spreekt me maar eens aan: ik heb de mooiste foto’s van Hannah die ik je graag wil laten zien. Je hebt er alleen wat geduld voor nodig. Maar nu weet je waarvoor je dat over kan hebben.
Hoe ga jij om met foto’s en video’s van je kinderen op social media? Verandert deze blog of dit artikel daar wat aan?
