• Media & Cultuur
• Muziek

Tijd voor een nieuwer liedboek?

door Sjoerd Muller

21 september 2019 4

Het klinkt vreemd en hoe het komt weet ik niet, maar soms begin ik thuis vanuit het niets opeens keihard “Dank U voor deze nieuwe morgen” te zingen. Of (erger nog) uit volle borst de gedrochtelijke zin “Z’offerden ootmoediglijk mirr’, wierook ende goud”.  Dat levert naast een boel verwensingen in de huiselijke kring ook vragende blikken op van mijn kinderen. Ootmoediglijk? Mirr? Waar heeft die man het over? En inderdaad, denk ik vervolgens, waar heb ik het over?

Discussies over kerkliederen zijn al zo oud als het kerklied zelf. Bij verschijning was ik enthousiast over het nieuwe liedboek, al plaatste ik wel kanttekeningen. Zo luidt de ondertitel van de bundel “Zingen en bidden in huis en kerk”. Nu kan ik me schromelijk vergissen, maar mensen die thuis uit het nieuwe liedboek zingen (anders dan die losse kreten zoals in mijn inleiding) ben ik in mijn acht jaar als predikant nog niet tegengekomen. Om het liedboek interculturele allure te geven (alsof het gros van de kerken niet roomblank en vergrijsd is) zijn er ook een aantal anderstalige liederen toegevoegd. “In der welt habt Ihr Angst”, “Masithi Amen” en “Dans nos obscurité’ zullen ongetwijfeld goed bedoeld zijn, in een kerkdienst hoor ik ze niet. En ook met het grote aanbod kyrie’s en halleluja’s kan men in kerken zonder geoefende voorzanger vrijwel niets.

In mijn eigen gemeente is men al jaren geleden overgestapt op de beamer. Een liedboek wordt niet meer naar de kerk meegenomen en in menig huiskamer verdwijnt ‘ie in de boekenkast. Dat vind ik jammer, want voor mij blijft een fysiek liedboek iets aantrekkelijks hebben. Of is dat achterhaald in dit digitale tijdperk? Maar ik merk aan alles dat de liederen in het liedboek steeds minder aansluiten bij de huidige tijd. En die kloof wordt razendsnel groter. Van lieverlee laat men in kerken andere bundels aanrukken: Hemelhoog bijvoorbeeld, maar vooral ook Opwekking. Waar je dan weer eigenlijk een goede band voor nodig hebt om het fatsoenlijk uit te voeren. En al doende is het nieuwe liedboek feitelijk alweer achterhaald.

In kerken is zingen van levensbelang. Veel mensen komen niet naar de kerk voor een preek of voor de koffie na afloop, maar om eens in de week alles lekker van zich af te zingen. En zeg nu eerlijk: waar wordt buiten de kerk nog gezamenlijk gezongen? Ik pleit naast de papieren versie graag voor een digitaal liedboek, iets dat met alle kerktelefoons en internetdiensten realiseerbaar moet zijn. Zo’n digitaal liedboek is ook sneller aan te vullen met nieuwe liederen die beter aansluiten bij andere doelgroepen. Liederen die je verder helpen, die je geloof en je gevoel verklanken, die iets ontsluiten van het geloofsgeheim. En dan dus daadwerkelijk thuis te horen, of onderweg op je mobiel.

Lieve kerken: zet het kerklied eens grootschalig op de agenda, naast alle discussies over homohuwelijken, pioniersplekken en kerkkrimp.
Want niets zet een mens zo in beweging dan muziek. En uit die schat kan de kerk rijkelijk putten.

Wat is jouw favoriete kerklied? En welke rol speelt muziek in jouw geloofsleven?

fotocredit: EO Nederland Zingt