• Actueel
• Opinie

Verdrietig zijn en rouwen om wat nu allemaal niet kan…

door Annemarie van den Berg - Nap

12 mei 2020 2

Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik ben intussen wel klaar met het c-woord en alle dingen die we daardoor missen. Dat eerlijk toegeven, is best een opluchting…

Rationeel snap ik het allemaal hoor, en ben ik het ook reuze-eens met alle maatregelen die nodig zijn. Ik ben ook niet zo opstandig dat ik de adviezen van deskundigen in twijfel trek. De eerste weken was ik vooral gefocust op alle mooie kanten van deze tijd: 

• Zoals vliegtuigen die aan de grond bijven – wat een onverwacht cadeau voor de luchtkwaliteit.
• Agenda’s die leger werden en thuisonderwijs – wat een kans voor meer aandacht en tijd voor je kinderen en partner. 
• Er niet opuit kunnen, maar daardoor nieuwe creativiteit ontplooien voor activiteiten in en om het huis, zoals skeeleren, knutselen of meubels opknappen.

Wat niet doorgaat

Tot zover (een deel van) de zegeningen. Want veel kon en kan ook niet meer. Ondanks mijn ‘glas-is-halfvol-mentaliteit’ ontdek ik wel degelijk ook de andere kant van de medaille. En dan bedoel ik niet de evidente tragedies van zieken en doden in eigen land en wereldwijd. Of de beroerde omstandigheden in landen die veel minder geld en voorzieningen hebben om met het virus om te gaan. Nee, ik houd het even dichtbij en denk aan alles wat niet door kon en kan gaan, zoals:

• Geen weekendjes weg of vakanties.
• Niet knuffelen met (o)pa en (o)ma.
• Geen verjaardagen vieren met familie en vrienden om je heen.
• Geen gewone gezellige face-to-face ontmoetingen met vrienden en collega’s – maar alles via zo’n onpersoonlijk schermpje van Zoom of Skype…
• En snik, ook geen toffe festivals deze zomer…

Luxe-problemen?

Eerlijk? Ik ben geneigd dit als luxe-problemen te zien. Ik durf het bijna niet toe te geven dat ik verdrietig was dat onze meivakantie niet door kon gaan. Net als het weekendje weg vanwege het 50-jarig huwelijk van mijn ouders. Ik zet dit soort ’verdriet’ al snel af tegen grote wereldproblemen en dan voel ik me als een verwend kind als ik hier over ga lopen miepen. Maar door het zo te relativeren ga ik voorbij aan het gevoel van gemis en verdriet dat er wel degelijk is (èn mag zijn). Want gevoelens van verdriet en rouw hoef je niet op een weegschaal te leggen.

Advies van rouwdeskundige David Kessler

Ik las een mooi artikel van rouwdeskundige David Kessler. Samen met Elisabeth Kubler-Ross schreef hij het boek: over rouw. Hij reageert in het artikel op gevoelens van rouw die je kunt ervaren door de coronapandemie. Rouw? Dat is best een groot woord. Maar volgens Kessler kun je wel degelijk spreken van rouw, doordat we als gevolg van het virus het gevoel van zekerheid verliezen. Verlies van zekerheid ervaar je natuurlijk het sterkst rondom de dood. Maar ook een crisis als waar we nu mee te maken hebben, verwart en beangstigt ons. 

Zijn advies is dan ook om je emoties niet weg te drukken: ’In plaats van te zeggen: ik voel me verdrietig, maar ik mag me zo niet voelen, kun je beter stilstaan bij wat je voelt, namelijk verdriet. Het gaat erom dat je je verdriet voelt, of je angst of boosheid. Ertegen vechten helpt namelijk niet. Als we toelaten die gevoelens te voelen, dan overvallen ze ons niet en zijn we geen slachtoffer, maar dan versterken ze ons juist.’ 

Baal jij ook van alles wat je in deze tijd misloopt? Hoe ga je om met je teleurstelling of verdriet?